Oscar Wilde
schrijver, dichter en estheet
(1854–1900)
Oscar Wilde werd geboren als de jongste zoon van Sir William en Lady Jane Wilde. Zijn moeder, Jane Francesca Elgee (1826-1896), was in Ierland bekend als een zeer nationalistisch schrijfster onder het pseudoniem Speranza. Ook vertaalde zij boeken uit het Frans en Duits. Zijn vader (1815-1876) was een vooraanstaand oog- en oorchirurg en schreef boeken over archeologie en folklore. De familie Wilde behoorde tot de Anglo-Ierse protestantse bovenlaag van de Ierse bevolking.
Tijdens zijn studententijd in Oxford werd hij bekend door zijn rol in de esthetische en decadente beweging. Hij liet zijn haar groeien, toonde publiekelijk minachting voor de ‘mannelijke’ sporten, en versierde zijn kamer met pauwenveren, lelies, zonnebloemen, Chinees porselein en andere objets d’art. Hij was onder de indruk van de Engelse schrijvers John Ruskin en Walter Pater, die kunst het middelpunt van het leven maakten. Oscar Wilde werd al snel een voorvechter van het esthetische principe ‘Kunst om de kunst’ (l’art pour l’art: kunst zonder bijbedoeling, alles is goed zolang het de kunst maar dient).
Na zijn afstuderen in 1878 begon hij toneelstukken te schrijven. Het eerste was Vera, or the Nihilists (gepubliceerd in 1880). In 1879 ging Wilde lezingen geven over esthetische waarden in Londen.
De figuur van Wilde en zijn streven naar esthetiek werden mild bespot in de operette Patience van William S. Gilbert en Arthur Sullivan (1881). Omdat die operette ook in Amerika een succes was, waar niemand wist wie Oscar Wilde was, organiseerde de beroemde impresario Richard D'Oyly Carte een lezingentournee van Wilde door de Verenigde Staten en Canada, die driekwart jaar duurde. Oscar Wilde vertrok op 3 januari 1882. Met zijn lange haren, extreme kostuums, esthetische gebaren, exquise voorwerpen en uitgelezen taalgebruik werd Oscar Wilde dan ook het prototype van de dandy.
Wilde had in 1881 al een selectie van zijn gedichten gepubliceerd, die in een kleine kring bewondering opriepen. Wilde werd in de loop der jaren steeds individualistischer. Hij distantieerde zich steeds opener van de heersende moraal in het Victoriaanse Engeland. Als kunstenaar eiste hij volledige vrijheid. Daarin werd hij beïnvloed door het werk van de Chinese filosoof Zhuangzi. Wilde voelde zich sterk aangesproken door een filosoof die "leefde in een tijd waarin iedereen zijn deugden voor zich hield en niemand zich met andermans leven bemoeide". Oscar Wilde was enthousiast over Zhuangzi's "volmaakte mens" die "al wat buiten zijn bereik ligt aan zichzelf overlaat, door het materiële niet wordt gehinderd. Zijn mentaal evenwicht maakt hem de meester van zijn eigen wereld". Wilde vervolgt met het bewonderen van Zhuangzi idealen van "zelfontwikkeling en het zich eigen maken van culturele waarden".
Oscar Wilde bracht de laatste jaren van zijn leven in armoede door in ballingschap in Frankrijk waar hij op 46-jarige leeftijd aan hersenvliesontsteking bezweek.
Uitspraken
" Alle vrouwen worden als hun moeders. Dat is hun tragedie. Geen man wordt het. Dat is zijn tragedie."
" Alleen een verkoopmeester kan alle kunstrichtingen onpartijdig en in dezelfde mate bewonderen."
" Alles valt te overleven, behalve de dood."
" Als Christus zegt: 'Vergeeft uw vijanden' zegt Hij dat niet ter wille van de vijand, maar ter wille van onszelf en omdat liefde schoner is dan haat."
" Als een vrouw zegt dat ze niet gevleid kan worden, zeg haar dan dat het waar is, dan voelt ze zich gevleid."
" Als je werkelijk liefde nodig hebt, staat ze voor je klaar."
"Als mensen het met me eens zijn, voel ik altijd dat ik ongelijk moet hebben."
"Als wij mannen trouwden met de vrouwen die we verdienen zou het er niet best voor ons opstaan."
" Bigamie is één vrouw te veel hebben, monogamie is hetzelfde."
" Cynicus: iemand die overal de prijs en nergens de waarde van kent."
" Dat is de kunst van een gesprek: alles aanroeren en op niets diep ingaan."
" De beste manier om kinderen goed te maken is door ze gelukkig te maken."
" De biecht zelf, niet de priester, geeft absolutie."
" De dapperste man is bang van zichzelf."
" De echtgenoten van heel mooie vrouwen behoren tot de misdadigersklasse."
" De enige manier om van een verleiding af te komen, is eraan toe te geven."
" De enige plicht die we tegenover de geschiedenis hebben, is haar te herschrijven."
" De hoogste evenals de laagste vorm van kritiek is een soort autobiografie."
" De juiste basis voor het huwelijk is een wederzijds misverstand."
" De kracht van de vrouw is, dat geen psychologie haar kan verklaren. Het karakter van een man laat zich ontleden, een vrouw.... kan men enkel aanbidden."
" De kunst begint eerst daar, waar de nabootsing eindigt."
" De mensen zijn verdeeld in twee groepen: de oprechte en de onoprechte. De oprechte maken de verdeling."
" De mensheid leest te veel om wijs te zijn en denkt te veel om mooi te zijn."
" De prettigste mensen zijn mannen met een toekomst en vrouwen met een verleden."
" De reden dat we zo graag achter de geheimen van anderen komen is, dat het de aandacht van onze eigen geheimen afhoudt."
" De tragedie van de ouderdom is niet dat men oud is, doch dat men jong is."
" De waarheid is zelden zuiver en nooit eenvoudig."
" De werkelijkheid van het leven kent geen grote of kleine dingen. Alle dingen zijn gelijk in waarde en belangrijkheid."
" Democratie betekent eenvoudig het ranselen van het volk door het volk voor het volk."
" Een beetje oprechtheid is gevaarlijk, en een heleboel absoluut noodlottig."
" Een dromer is iemand die alleen zijn weg bij maanlicht kan vinden en zijn straf is dat hij de dageraad eerder ziet dan de rest van de wereld."
" Een gentleman is een man die een ander nooit zonder opzet beledigt."
" Een goed gestrikte das is de eerste belangrijke stap in uw leven."
" Een idee dat niet gevaarlijk is verdient uberhaupt niet een idee genoemd te worden."
" Een kaart van de wereld waarop Utopia niet voorkomt is de moeite van het bekijken niet waard."
" Een klein beetje ernst is gevaarlijk, en grote ernst is absoluut fataal."
" Een man over wie veel gepraat wordt is altijd aantrekkelijk."
" Een masker vertelt ons meer dan een gezicht."
" Een mens is het minst zichzelf als hij uit eigen naam spreekt. Geef hem een masker en hij spreekt de waarheid."
" Een sentimenteel mens is eenvoudig iemand die de luxe van een emotie wil hebben zonder ervoor te betalen."
" Een waarheid houdt op waar te zijn zodra meer dan één persoon er in gelooft."
" Een zaak is niet noodzakelijkerwijs rechtvaardig omdat een mens er voor sterft."
" Eenvoudige genoegens zijn de laatste toevlucht van de ingewikkelde naturen."
" Eerzucht is het laatste toevluchtsoord voor de mislukkeling."
" Enkel oppervlakkige mensen hebben jaren nodig om een emotie te overwinnen. Wie zichzelf meester is beëindigt een zorg even makkelijk als hij een plezier kan uitvinden."
" Er bestaat niet zoiets als een voorteken. Het lot zendt ons geen herauten. Het is daar te wijs of te wreed voor."
" Er is altijd iets oneindig miezerigs aan de tragedies van andere mensen."
" Er is geen zonde behalve domheid."
" Er is maar een ding ter wereld erger dan beroddeld te worden, en dat is niet beroddeld te worden."
" Er zijn maar twee soorten mensen die werkelijk fascinerend zijn: mensen die absoluut alles weten en mensen die absoluut niets weten."
" Er zijn mensen die zorgen voor geluk waar ze komen, anderen zorgen daarvoor wanneer ze weggaan."
" Er zijn twee manieren om niet van kunst te houden. De ene is er niet van te houden. De andere is er op een verstandelijke manier van te houden."
" Er zijn veel dingen die we zouden weggooien als we niet bang waren dat anderen ze zouden oprapen."
" Ervaring is eenvoudig de naam die we aan de som van onze fouten geven."
" Ge weet hoe de nieuwsgierigheid van een vrouw is. Bijna net zo groot als die van een man."
" Geen enkele grote kunstenaar ziet de dingen ooit zoals ze zijn. Wanneer hij dat deed, was hij niet langer een kunstenaar."
" Geen kunstenaar is ooit morbide. De kunstenaar kan alles uitdrukken."
" Gezegend zij die niets te zeggen hebben en hun mond houden."
" Goede voornemens zijn cheques die mensen innen bij een bank waar ze geen rekening hebben lopen."
" Gulheid is het wezen van vriendschap."
" Het enige wat men met goede raad kan doen is ze doorgeven: men heeft er zelf nimmer iets aan."
" Het geheim van jong blijven is nooit een emotie te hebben die niet bij je past."
" Het geluk van een getrouwd man hangt af van de mensen waarmee hij niet getrouwd is."
" Het huwelijk is het enige onderwerp waarover alle vrouwen het eens zijn en alle mannen oneens."
" Het is altijd plezierig om verwacht te worden en niet te komen opdagen."
" Het is een heel gevaarlijk iets om zijn vrienden te kennen."
" Het is eenvoudig monsterachtig hoe de mensen tegenwoordig allerlei dingen achter iemands rug zeggen die volkomen waar zijn."
" Het morele leven van de mens maakt deel uit van het onderwerp van de kunstenaar, maar de moraliteit van de kunst bestaat uit het volmaakte gebruik van een onvolmaakt medium."
" Het slechtste werk wordt altijd gedaan met de slechtste voornemens."
" Het verschil tussen journalistiek en literatuur is, dat journalistiek onleesbaar is en literatuur niet wordt gelezen."
" Het voordeel van onze gevoelens is dat ze ons op een dwaalspoor brengen."
" Hij moet heel achtenswaardig zijn. Ik heb zijn naam nooit eerder gehoord en dat spreekt boekdelen."
" Hoe minder er over de pijnlijke aspecten van het leven gepraat wordt, hoe beter."
" Ieder portret dat met gevoel geschilderd wordt, is een portret van de schilder, niet van degene die geposeerd heeft."
" Iedere liefde is enige liefde, verandering van object doet de verblinding van de hartstocht niet verminderen, die wordt er slechts door versterkt."
" Iedere roddel is gegrond op een immorele zekerheid."
" Iedereen kan geschiedenis maken; alleen een groot man kan haar schrijven."
" Iedereen kan meeleven met het verdriet van een vriend, maar er is een heel nobele natuur nodig om met het succes van een vriend mee te leven."
" Iemands werkelijke leven is zo vaak het leven dat hij niet leidt."
" Ik ben de enige persoon ter wereld die ik graag door en door zou kennen, maar ik zie er op het ogenblik nog geen kans toe."
" Ik ben eigenlijk al een beetje te oud om nog een goed voorbeeld te geven, maar ik heb nog altijd grote bewondering voor mensen die zoiets doen."
" Ik ben graag de enige die praat; het spaart tijd en voorkomt argumenten."
" Ik ben niet jong genoeg om alles te weten."
" Ik ben nooit voorstander geweest van lange verlovingen; zij geven man en vrouw de gelegenheid achter elkaars karakter te komen voordat het huwelijk gesloten is, hetgeen -naar mijn overtuiging- niet verstandig is."
" Ik denk soms dat God zichzelf bij het scheppen van de mens enigszins overschat heeft."
" Ik geloof niet in mirakelen, ik heb er te veel gezien."
" Ik heb een hekel aan bewijsgronden van welke aard ook. Ze zijn altijd vulgair en vaak overtuigend."
" Ik houd meer van mensen dan van principes en ik houd meer van mensen zonder principes dan van wat ook ter wereld."
" Ik kan aan alles weerstaan, uitgenomen aan verleiding."
" Ik kies mijn vrienden uit voor hun uiterlijk, mijn kennissen voor hun contacten en mijn vijanden voor hun intellect."
" Ik verbaas mijzelf voortdurend, dat is het enige wat het leven de moeite waard maakt."
" Ik zelf heb niets te denken; ik heb het zonder dat in 't leven ver genoeg gebracht."
" In Amerika regeert de president vier jaar en de journalistiek voor eeuwig en altijd."
" In deze tijd zijn wij allemaal zo slecht bij kas, dat complimenten in onze kringen als enig aanvaardbaar betalingsmiddel geldt. Trouwens, het is het enige wat wij nog kunnen betalen."
" In een huwelijk is drie gezellig en twee is niets."
" In ieder van ons was iets dood, en wat dood was was hoop."
" In het begin verzet een vrouw zich tegen de stormloop van een man, maar aan het eind verhindert zij zijn terugtocht."
" In sommige tijden schijnt droefheid voor mij de enige realiteit te zijn."
" Jongelui denken tegenwoordig dat geld alles is in het leven, als ze ouder worden weten ze het zeker."
" Karakterloosheid is een mythe die brave mensen hebben uitgedacht om een verklaring te hebben voor de aantrekkingskracht van andere mensen."
" Kinderen beginnen met van hun ouders te houden; als ze ouder worden beoordelen zij hen; soms vergeven ze hen."
" Kunst te openbaren, en de kunstenaar te verbergen, is de taak der kunst."
" Lachen is zeker geen slecht begin voor een vriendschap en verreweg het beste einde er voor."
" Leven is een van de zeldzaamste dingen in de wereld. De meeste mensen bestaan, meer niet."
" Men kan altijd goed zijn voor mensen om wie men niets geeft."
" Men kan beter behagen scheppen in een roos dan haar wortel onder een microscoop houden."
"Men moet altijd eerlijk spelen als men de troeven in handen heeft."
"Men moet een briljant diplomaat zijn om een goede sla te kunnen maken."
" Mensen die alleen maar willen zeggen wat verstandig is moeten dat 's morgens maar tegen zichzelf zeggen voor ze komen ontbijten, maar nooit daarna."
" Mensen die hun vingers verbranden kunnen niet met vuur spelen."
" Mensen kennen tegenwoordig overal de prijs en nergens de waarde van."
" Met moet zich nooit tot het pad der deugd laten verleiden."
" Mijn smaak is allereenvoudigst: ik ben altijd tevreden met het beste."
" Moderne journalisten verontschuldigen zich altijd onder vier ogen voor wat ze in het openbaar tegen je hebben geschreven."
" Moraal is eenvoudig de houding die we aannemen tegenover mensen aan wie we een persoonlijke hekel hebben."
" Na een goed diner kan men iedereen vergeven, zelfs zijn eigen familieleden."
" Natuurlijk was Amerika al dikwijls voor Columbus ontdekt, maar men had dat steeds weer in de doofpot weten te stoppen."
" Niemand is rijk genoeg om zijn verleden terug te kunnen kopen."
" Niets heeft zoveel van onschuld weg als een onbescheidenheid."
" Niets maakt iemand zo ijdel als te vernemen dat hij een zondaar is."
" Niets slaagt zo goed als overdaad."
" Om je jeugd terug te krijgen, hoef je alleen maar je dwaasheden te herhalen."
" Onaantrekkelijke vrouwen zijn altijd jaloers op haar man, mooie vrouwen nooit."
" Ontevredenheid is de eerste stap naar vooruitgang van een mens of volk."
" Persoonlijkheden, niet principes brengen een tijdperk in beweging."
" Plicht is wat men van anderen verwacht."
" Slechte kunstenaars zijn altijd bewonderaars van elkanders werk."
" Slechts door zijn schulden niet te betalen kan men hopen in de herinnering van de handelsklasse voort de leven."
" Spijtig genoeg kan ik op je uitnodiging niet ingaan. Ik heb die dag namelijk een totaal onbelangrijke afspraak."
" Spreek tegen elke vrouw alsof je verliefd op haar bent, tegen elke man alsof hij je verveelt."
" Telkens als mensen met me over het weer praten weet ik eigenlijk wel zeker dat zij iets anders bedoelen."
" Toeschouwer worden van je eigen leven betekent dat je aan het lijden des levens ontsnapt."
" Totaal vrij zijn en tegelijkertijd volstrekt overheerst worden door de wet is de eeuwige paradox in een mensenleven, die we ons elk moment bewust zijn."
" Vernissen is het enige artistieke procedé waarmee de leden van de Royal Academy volkomen vertrouwd zijn."
" Vertrouw nooit een vrouw die u haar ware leeftijd vertelt; een vrouw die u dat vertelt is in staat u alles te vertellen."
" Voorzichtigheid is, wat we bij de anderen lafheid noemen."
" Vroeger hadden we de pijnbank. Tegenwoordig hebben we de pers." "Vrouwen worden nooit ontwapend door complimentjes, mannen altijd. Dat is het verschil tussen de seksen."
" Vrouwen zijn er om bemind te worden en niet om begrepen te worden."
" Wanneer de goden ons willen straffen verhoren ze onze gebeden."
" Wanneer een mens iets door en door doms doet, gebeurt dat altijd uit de edelste motieven."
" Wanneer men de waarheid spreekt kan men er zeker van zijn dat men daar vroeger of later op betrapt wordt."
" Wat ons bittere beproevingen toeschijnen, zijn dikwijls verhulde zegeningen."
" We zouden veel dingen weggooien als we niet zo bang waren dat anderen ze zouden inpikken."
" Wees niet bang voor het verleden. Geloof de mensen niet als zij je vertellen dat dat onherroepelijk voorbij is."
" Weinig ouders slaan tegenwoordig nog acht op wat hun kinderen tegen hen zeggen; de ouderwetse eerbied voor de jeugd is snel aan het uitsterven."
" Werk is de vloek van de drinkende klasse."
" Wie beweert dat hij het leven heeft uitgeput, die is uitgeput door het leven."
" Wie denkt dat hij zijn levenstaken heeft afgedaan, die is zelf afgedaan."
" Wie een mooie, goede en slimme vrouw zoekt, zoekt er niet één maar drie."
" Wie het leven artistiek hanteert, heeft zijn hersens als hart."
" Wie noemt zich arm, die zich geliefd weet ? "
" Wie veel heeft deelt vaak met niemand, wie weinig heeft deelt altijd met anderen."
" Zelfopoffering is iets wat bij de wet verboden zou moeten worden. Het is zo demoraliserend voor de mensen voor wie men zich opoffert."
" Zelfverwijt is een vorm van luxe, wie zichzelf iets verwijt, ontneemt de ander daar het recht toe."
" Zichzelf te beminnen is het begin van een levenslange romance."
" Zij die enig verschil zien tussen ziel en lichaam hebben geen van beide."
" Zo'n eeuwigdurende smile is op de duur veel vermoeiender dan een permanente frons."
" Zodra mensen oud genoeg zijn om beter te weten zijn ze seniel."
" Zolang een vrouw er tien jaar jonger uit ziet dan haar dochter voelt ze zich tevreden."
" Zolang oorlog beschouwd wordt als slecht, zal hij altijd zijn bekoringen hebben. Eerst wanneer hij als vulgair beschouwd wordt, zal hij ophouden populair te zijn."
Maak jouw eigen website met JouwWeb